Εφόδια ορειβατικής εκδρομής

ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΗ (από τον Κωνσταντίνο Παπαδημητρίου, 2011)
Τρόπος σκέψης ετοιμασίας για ορειβατική, έτσι ώστε να μπορεί κάποιος να τον προσαρμόσει στα μέτρα του, από το να ακολουθήσει τυφλά μία λίστα που μπορεί να τον βαρύνει με πράματα που δεν θα χρειαστεί.

Η ετοιμασία της ορειβατικής καλό είναι να ξεκινάει αρχές - μέσα Δεκεμβρίου, ώστε να υπάρχει χρόνος σε περίπτωση που δεν βρεθεί κάτι από εξοπλισμό σε ένα κατάστημα, να αναζητηθεί σε κάποιο άλλο.

Όσο πλησιάζουν οι μέρες της ορειβατικής, ενημερωνόμαστε για τον καιρό που θα έχει στο βουνό που θα πάμε, ρωτάμε και μαθαίνουμε τις συνήθεις καιρικές συνθήκες, το υψόμετρο του σημείου που θα ξεκινήσει η πορεία, το υψόμετρο του καταφυγίου, ώρες πορείας, υποδομές του καταφυγίου, και απόσταση καταφυγίου κορυφής. Συνήθως τα ξέρουν οι αρχηγοί. Προσοχή στις πληροφορίες που δίνουν όσοι έχουν να πάνε στο συγκεκριμένο βουνό πολλά χρόνια, ή δεν είναι αντίστοιχης ορειβατικής ικανότητας με εμάς (καλύτεροι ή χειρότεροι), καθώς μπορεί να είναι ανακριβείς. Από κάτω προς τα επάνω το ντύσιμο είναι ο εξής:

1) Αρβύλες: για ορειβασία, από υλικό Goretex, όπου αναπνέει το πόδι κρατώντας το αδιάβροχο, με σχετικά σκληρό πάτο. Κατά την αγορά τους να έχετε μαζί σας ένα ζευγάρι ορειβατικές κάλτσες, και ένα δεύτερο αθλητικό, όπως θα φοράτε στην πορεία. Ένα ζευγάρι κορδόνια για τις αρβύλες, το οποίο βρίσκεται σε εξωτερική κάποια τσέπη του σακιδίου. Χρήσιμο άμα σπάσουν τα κορδόνια "χαμογελάσει" κάποια σόλα, ή χρειαστεί να δεθεί κάτι εκτάκτως στο σακίδιο.

Γκέτες αδιάβροχες για ορειβασία και όχι του ski. Αυτές που πιάνουν κάτω από την αρβύλα με ιμάντα πλέων (παλιότερα ήταν με συρματόσκοινο που συχνά έσπαγε), πιάνουν συνήθως και στα κορδόνια, και δένουν λίγο κάτω από το γόνατο. Προστατεύουν από το να μπει χιόνι στην αρβύλα, κρατάει αρκετά στεγνό και πιο ζεστό το κάτω μέρος των ποδιών. Χρήσιμες επίσης και σε λάσπη για τους ίδιους λόγους.

Ένα ζευγάρι αθλητικά παπούτσια, ελαφριά, για μέσα στο καταφύγιο. Κάποια παρέχουν λαστιχένιες παντόφλες, ωστόσο με τα παπούτσια τα πόδια παραμένουν πιο ζεστά, και βολεύουν σε κουζίνα, wc.

2) Κάλτσες: Ένα ζευγάρι αθλητικές, που φοριέται πρώτο, και μετά ένα ζευγάρι ορειβατικές. Προτιμώ αυτές που φτάνουν ως το γόνατο, και κρατάνε τις γάμπες ζεστές. Ένα δεύτερο τέτοιο set στο σακίδιο για να υπάρχει στην περίπτωση που βραχεί / ιδρώσει το πρώτο.

3) Παντελόνι: Ορειβατικό. Δηλαδή όχι παντελόνι του ski και όχι τζιν. Στην ορειβατική περπατάμε ώρες, σε ανηφόρα και με έξτρα βάρος, όσο κρύο και αέρα να έχει, με παντελόνι του ski θα ζεσταθούμε υπερβολικά. Υπάρχουν πλέον στην αγορά ορειβατικά παντελόνια με σύνθεση από νέα υλικά που αναπνέουν αλλά είναι και αδιάβροχα. Προσωπικά προτιμώ ένα μάλλινο παντελόνι που έχω πάνω από 10 χρόνια. Στεγνώνει πολύ γρήγορα, κρατάει ιδανική θερμοκρασία σε μεγάλο εύρος θερμοκρασιών. Το αρνητικό του είναι ότι άμα βρέχει κολλάει στο δέρμα, και σε συνδιασμό με το κρύο γίνεται λίγο δυσάρεστο. Στην περίπτωση που υπάρχει κάποιο παντελόνι αλλά δεν είναι αδιάβροχο, καλύτερα σε μαγαζί με ορειβατικά είδη να αναζητίθεί αδιάβροχο που να αναπνέει, και ΟΧΙ νιτσεράδα, όπου γρήγορα κρατάει μέσα στον ιδρώτα και τη βροχή που μπορεί να περάσει, και γίνεται δυσάρεστο.

Ένα δεύτερο παντελόνι, π.χ. φόρμα για μέσα στο καταφύγιο χρειάζεται. Σχεδόν πάντα φτάνοντας στο καταφύγιο είτε από βροχή / χιόνι είτε από ιδρώτα, το παντελόνι που φοράμε είναι βρεγμένο. Αλλάζουμε για να μην παγώσουμε, αλλά και για να προλάβει να στεγνώσει το παντελόνι ως την επόμενη ημέρα, ή την μεθεπόμενη.

4) Εσώρουχα, βαμβακερά κατά προτίμηση, να υπάρχει μία αλλαξιά.

5) Επάνω τώρα, ένα μπλουζάκι βαμβακερό για να κρατάει ζεστά τα πλευρά και να απορροφά τον ιδρώτα, χωρίς στάμπες, επειδή δεν αφοίνουν το ύφασμα να στεγνώσει, με αποτέλεσμα να κολλάει στο δέρμα και να είναι ενοχλητικό. Το ντύσιμο θα πρέπει να είναι σαν "κρεμμύδι", για να μπορούν να βγαίνουν εύκολα όσα ρούχα μας ιδρώνουν όσο περπατάμε και ζεσταινόμαστε, και να φοριούνται εύκολα σαν σταματάμε για 5 - 10 λεπτά. Αν έχει ήλιο, ή απλά καλό καιρό και δεν φυσάει, ακόμα και +5 να έχει τελικά με το εσωτερικό μπλουζάκι και μία μακρυμάνικη μπλούζα από επάνω, περπατώντας θα μας κρατάει μία καλή θερμοκρασία. Να μην ξεχνάμε ότι στην πλάτη έχουμε και το σακίδιο που κρατάει πολύ καλή μόνωση. Προτιμώ επίσης ρούχα όπως ζακέτες ή χοντρά πουκάμισα, που εύκολα ανοίγουν και μας δροσίζουν ή κλείνουν και μας ζεσταίνουν, χωρίς να χρειάζεται κάθε φορά να σταματάμε για να βγάλουμε σακίδιο και μετά το φούτερ ή πουλόβερ. Έχουμε ένα δεύτερο μπλουζάκι για να αλλάξουμε στο καταφύγιο, και ένα φούτερ/ ζακέτα/ πουλόβερ για το καταφύγιο, ή και για την επόμενη ημέρα ( κορυφή ) σε περίπτωση που δεν έχουν στεγνώσει αυτά που φορούσαμε.

Ένα καλό ορειβατικό αντιανεμικό ή αδιάβροχο/ μπουφάν με καλή κουκούλα ( από σχετικά σκληρό υλικό, που λειτουργεί σαν " στέγαστρο " ) μπορεί να βελτιώσει πάρα πολύ την ποιότητα της εκδρομής μας. Είναι πολύ σημαντικό να μπορεί να παραμένει στεγνό εσωτερικά ακόμα και αν βρέχει - χιονίζει καρέκλες, καθώς και να μην εμποδίζει το εσωτερικό να ιδρώνει και να στεγνώνει, μαζεύοντας την υγρασία εσωτερικά όπως η νιτσεράδα. Δεν είναι απαραίτητο να είναι και ζεστό, καθώς αυτό μπορούμε να το φροντίσουμε με το υπόλοιπο ντύσιμο. Αν βρέχει όμως και έχει και +5 - +10 βαθμούς θερμοκρασία, περπατώντας θα δυσανασχετήσουμε από την ζέστη. Καλό είναι να φτάνει σε ύψος λίγο κάτω από την μέση.

Ένα κασκόλ βολεύει στο να κρατηθεί ζεστός ο λαιμός και το επάνω μέρος του θώρακα. Ωστόσο έχει να κάνει αν βολεύει τον καθένα και σε σχέση με το υπόλοιπο ντύσιμό του, για το αν θα είναι μέρος των εφοδίων του.

6) Σκούφος. Στο βουνό η παροιμία " έχε τα πόδια σου ζεστά, την κεφαλή σου κρύα " δεν ισχύει ! έχε ζεστά και τα πόδια σου και την κεφαλή σου! Υπάρχουν πολλοί σκούφοι, από διαφορετικά υλικά και σε διάφορα σχέδια. Μάλλινος ή από φλις, καλό είναι να προστατεύει και τα αφτιά. Υπάρχουν και οι σκούφοι full face, που καλύπτουν και το πρόσωπο, και το λαιμό, ή που φτάνουν ως το λαιμό και το πρόσωπο είναι ανοιχτό. Επειδή έχω και τα τρία είδη σκούφων, το κριτήριό μου είναι ο καιρός και οι θερμοκρασίες που θα συναντήσουμε. Συνήθως όμως προτιμώ τον συνδυασμό κασκόλ με σκούφο κεφαλής ως τα αυτιά.

7) Γάντια. Και αυτά αποτελούν βασικό μέρος του εξοπλισμού, που η ποιότητά τους καθορίζει και την ποιότητα της εκδρομής μας! Και εδώ η τεχνολογία έχει προχωρήσει και μας παρέχει γάντια με πολύ καλές ιδιότητες σε στεγανότητα, θερμομόνωση και λειτουργικότητα / ευκολία χειρισμών. Είναι σημαντικό να έχουμε ζεστά χέρια ακόμα και αν βρέχει / χιονίζει, και να μπορούμε να τα χρησιμοποιούμε για να κρατάμε μπαστούνι, να βγάλουμε το παγούρι μας, να κρατηθούμε. Ένα δεύτερο ζευγάρι γάντια το βρίσκω απαραίτητο. Συνήθως προτιμώ ένα κλασικό μάλλινο ζευγάρι. σε στεγνούς και λιγότερο κρύους καιρούς είναι πιο βολικά. Λοιπός εξοπλισμός:

1) Σακίδιο. Ένα σύγχρωνο σακίδιο 60 - 70 λίτρων με κούμπωμα στην μέση, όσο το δυνατό υδατοστεγές και ελαφρύ γίνεται. Οι τιμή ενός καλού σακιδίου δεν είναι πολύ πιο ακριβή από ένα no-name, και συνήθως αξίζει το επιπλέον κόστος. Πρέπει να στέκει καλά και άνετα στην πλάτη και τη μέση, καθώς και καλό είναι οι ιμάντες του να ρυθμίζονται ανάλογα με το ύψος του ανθρώπου, ώστε να προσαρμόζεται στον ορειβάτη καθώς αυτός μεγαλώνει. Βολικό είναι να έχει και τσέπες εξωτερικές.

2) Υπνόσακος. Ένας ελαφρύς και ζεστός υπνόσακος. Στα περισσότερα καταφύγια υπάρχουν κουβέρτες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν συμπληρωματικά, ωστόσο υπάρχει και το μικρό ενδεχόμενο να είναι βρεγμένες από υγρασία,να κακοσμούν ή να μην φτάνουν για όλους. Υπάρχει και η εναλακτική να φέρετε μόνο σεντόνι, ή και τίποτα για να γλυτώσετε το παραπάνω βάρος / όγκο στο σακίδιο αλλά αυτό είναι θέμα του καθενός και του κάθε καταφυγίου χωριστά.

3) Είδη υγιεινής. Οδοντόβουρτσα με σωληνάριο οδοντόκρεμας στα τελειώματα (για εξοικονόμηση βάρους / όγκου), χαρτί υγείας, μικρό σαπουνάκι (ξενοδοχείου), λίγο οινόπνευμα, 2 - 3 τσιρότα. Συνήθως τα τελευταία χρόνια υπάρχει και το καλά εξοπλισμένο φαρμακείο της ομάδος μαζί, οπότε μπορεί και να μην είναι απαραίτητα.

4) Είδη πορείας: Μπαστούνι ή Μπατόν, σφυρίχτρα, πιθανό πυξίδα και χάρτης. Είναι καλό ωραίο και χρήσιμο να ξέρουμε την διαδρομή που κάνουμε, και όχι να ακολουθούμε λέγοντας συχνά " μα πόσο μακρυά είναι ακόμα μπαμπαστρουμφ ;;; " GPS βοηθάει και αυτό στο βουνό, ωστόσο προσθέτει βάρος, είναι ευπαθές και υπό ορισμένες συνθήκες όχι ιδιαίτερα ακριβές. Συνήθως έχουν οι αρχηγοί, οπότε δεν είναι απαραίτητο. Γυαλιά ηλίου / μάσκα για την αντανάκλαση του χιονιού. Βοηθάει και στην περίπτωση χιονοθύελλας να βλέπουμε μπροστά μας, αν και αναλόγως την μάσκα, μπορεί να θαμπώνει από την εκπνοή μας. Καλό φακό, ελαφρύ αλλά δυνατό, με ανταλλακτικές μπαταρίες και λαμπάκι. Πλέον έχουν βγει φακοί με LED νέας γενιάς με καλύτερη αναλογία βάρους / απόδοσης / αντοχής. Χρήσιμος τόσο στην πορεία αν για οποιοδήποτε λόγο νυχτώσει και ακόμα περπατάμε, όσο και στο καταφύγιο που συχνά δεν έχουν φως σε όλους τους χώρους ή το βράδυ. Σουγιά για καθαρισμό φρούτων στην πορεία, μαχαίρι στο φαγητό αλλά και να κόψουμε ένα κορδόνι αν χρειαστεί. Φαγητό Μαθαίνουμε αν στο καταφύγιο έχει οργανωμένη κουζίνα, οπότε και θα μας ετοιμάσουν ένα γεύμα την ημέρα οι υπεύθυνοι, ή θα μαγειρέψουμε μόνοι μας. Όταν πάμε σούπερ μάρκετ για να αγοράσουμε τις προμήθειές μας, σκεπτόμαστε ως εξής:

-- Φαγητό για ελαφρύ πρωινό στην στάση που κάνει συνήθως κάπου το πούλμαν ( είτε αγοράζουμε από εκεί κανένα μπισκότο / μίλκο / αρτοσκεύασμα / σάντουιτς ). Ένα σάντουιτς είναι καλή ιδέα. Όχι πολλά υγρά, καθώς μπορεί να περάσουμε αρκετές ώρες στο πούλμαν μέχρι να ξανασταματήσει.

-- Φαγητό για την πορεία. Μαθαίνουμε τις ώρες πορείας για να κανονίσουμε ανάλογα και την ποσότητά του. Σάντουιτς με υλικά που δεν είναι ευπαθή (π.χ. ντομάτα), σχετικά στεγνά αλλά όχι και ξερά. 3 - 5 σάντουιτς με ψωμί του τοστ αρκούν συνήθως για την πρώτη ημέρα. Φρούτα, το κατεξοχήν φρούτο της πορείας είναι το μανταρίνι. Είναι η εποχή του, είναι εύκολο στο καθάρισμα, γλυκό στη γεύση και δροσιστικό. 5 - 10 μανταρίνια για όλη την εκδρομή είναι καλά. Επίσης άλλα φρούτα είναι το πορτοκάλι, το μήλο, και η μπανάνα. Και το αχλάδι καλό είναι, ωστόσο είναι ευπαθές. Γενικά τα φρούτα θέλουν λίγη προσοχή για να μην λιώσουν. Μπισκότα και σοκολάτες επίσης είναι καλά σε μικρές ποσότητες. Θέλει λίγο προσοχή και μέτρο με τρόφιμα πλούσια σε ζάχαρη, επειδή είναι ζάχαρη έτοιμη, βγαίνει ινσουλίνη να την μεταβολίσει, ενώ παράλληλα καίμε και εμείς ζάχαρη λόγω πορείας. Χρήσιμοι είναι οι ξυροί καρποί (σταφίδες, αμύγδαλα, καρύδια, φουντούκια, φιστίκια ξεφλουδισμένα), που έχουν θερμίδες χρήσιμες για πορεία. Κατά προτίμηση όχι αλατισμένοι, επειδή φέρνουν δίψα.

3η Ο.Α.Ν ( από τον Κωνσταντίνο Γκόφα to 197? )

Α. Τα βασικά ΕΦΟΔΙΑ ΓΙΑ ΧΕΙΜΩΝΙΑΤΙΚΗ ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΗ ΕΚΔΡΟΜΗ ειναι :
1) πρώτα απ' όλα οι ΑΡΒΥΛΕΣ : οι καλύτερες αλλά συνάμα καί ακριβότερες είναι οι ΞΕΝΕΣ ορειβατικές αρβύλες.Πάντως και οι Ελληνικές κάνουν : απαραίτητη προϋπόθεση είναι νά έχουν καλή λαστιχένια σόλα (τά αθλητικά παπούτσια ΔΕΝ κάνουν για το βουνό). Τις αρβύλες στο βουνό τις φοράμε με δύο ζευγάρια μαλλλινες κάλτσες, επομένως προσέξτε να έχουν το ανάλογο νούμερο. Φέρτε μαζί σας επίσης καί εφεδρικά κoρδόνια. 2) ΚΑΛΤΣΕΣ:χοντρές μάλλινες καλτσες,πού τίς φοράμε ανά δύο. Στό σακκίδιο πρέπει νά υπάρχουν εφεδρικά ζευγάρια τούλάχιστον άλλα δύο (γιά νά μή πώ τέσσερα). 3)ΓΚΕΤΕΣ : ειναι ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ γιά να μη μπαίνει το χιόνι μέσα στήν αρβύλα 4)ΑΔΙΑΒΡΟΧΟ ΖΕΣΤO ΑΝΟΡΑΚ / ή JACΚET στρατιωτικό και αδιάβροχο. 5)ΠOYΛΟΒΕP : τουλάχιστον δύo καί χoντρά. 6)ΠΑΝTEΛΟNIA : τoύλάχιστoν δύο α) ένα μάλλινο ή κοτλέ (τό μάλλινo πάντως στεγνώνει πιό γρήγορα) καί β) ένα μnλού-τζήν γιά τό καταφύγιo 7)ΓΑΝΤΙΑ:ζεστά καί ει δυνατόν αδιάβροχα (αυτά τού SKI κάνουν μιά χαρά, καλά επίσης είναι καί κάτι δερμάτινα μέ γούνινη επένδυση πoύ πουλάνε στο Μoναστηράκι και στα περίπτερα της Ομόνοιας. Και τα μάλλινα πάντως κάνουν. 8)ΣΑΚΚΙΔΙΟ : ευρύχωρο ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΟ σακκίδιο (κατά προτίμηση χωρίς σκελετό) τά πιό φτηνά καί καλά είναι τα ελληνικής κατασκευής POLO.
9) ΣΚΟΥΦΙ ΙΟ) ΤΡΟΦΙΜΑ : πρέπει να έχουν πολλές θερμίδες καί να μη πιάνουν πολύ τόπο. Συνήθως στό βουνό παίρνουμε σάντουϊτς, σοκολάτες bitter, κεφτεδάκια, πίττες, πορτοκάλια, αλλαντικά, σταφίδες (καί γενικά ξηρούς καρπoύς) βρασμένα αυγά, τσάϊ με λεμόνι, καραμέλλες, μπισκότα που δεν δημιουργούν δίψα. Χώρισε τα τρόφιμα κατά γεύματα / μέρες.

Β. Επιπλέον καλό θα είναι να πάρετε:
1) ΥΠΝΟΣΑΚΚΟ 2) ΦΑΚO 3) ΣΟΥΓΙΑ 4)ΠΑΓΟΥΡΙ 5)ΚΥΠΕΛΛΟ 6) ΣΠΙΡΤΑ 7) ΣΦΥΡΙΧΤΡΑ 8) ελαφρά ΠΑΠΟΥΤΣΙΑ γιά μέσα στο καταφύγιο (λ.χ αθλητικά) 9) ΑΝΤΙΑΝΕΜΙΚΟ 10) ΜΠΑΣΤΟΥΝΙ (ή αν έχετε ΡΙΟLΕΤ) 11) ΠΥΞΙΔΑ 12) ΧΑΡΤΙ ΥΓΕΙΑΣ 13) ΑΔΙΑΒΡΟΧΟΠΟΙΗΤΙΚΟ 14) εφεδρικά ΕΣΩΡΟΥΧA και ΠΟΥΚAMΙΣΟ 15) μία μικρή ΠΕΤΣΕΤΑ (για νά στεγνώσετε μετά τη βροχή). Πάντως, το βάρος του σακκιδίου δεν θα πρέπει να ξεπερνά το 1/5 του βάρους τού σώματος - μη πάρετε άχρηστα ή βαριά πράγματα.
ΠΡΟΣΟΧΗ : Επειδή είναι πολύ πιθανό να βρούμε χιόνι ή να πιάσει καμμιά βροχή, θα πρέπει : ι) οι αρβύλες να είναι καλά AΔIAΒPOXOΠOIΗΜΕΝΕΣ (τρόποι : με ωμό ή βρασμένο χοιρινό λίπος που το περνάμε πολλές φορές μέχρι να το πιεί η αρβύλα, ή του εμπορίου, κρέμα Biwell, Graisse au chasseur, Dubbing τού Αμερικανικού στρατού, ή κοινή βαζελίνη 2) Τα εφεδρικά ρούχα (κάλτσες, πουλόβερ, συν εσώρουχα καί πουκάμισο) ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΑ ΚΛΕΙΣΜΕΝΑ μέσα σε μία ναϋλον σακκούλα.Μία εφεδρική,αλλαξιά πρέπει να φυλαχτεί ΜΟΝΟ για το καταφύγιο και το πούλμαν
3) γενικά, όλα τα πράγματα μέσα στο σακκίδιο να είναι καλά κλεισμένα μέσα σε νάϋλον σακκούλες (δεμένες μ' ένα λαστιχάκι). Τα πιό πολλά από τα παραπάνω πράγματα μπορειτε να τα βρειτε στα καταστήματα ειδών κυνηγιού ή ειδών oρειβασίας. Παραθέτω μια ενδεικτική λίστα: ΠΙΝΔΟΣ Λεωφ.Αλεξανδρας 4α τηλ.8214971 ΚΕΝΤΡΟ ΥΠΑΙΘΡΟΥ Αρριανού 33, Παγκρατι τηλ.723391Ο Γιάννης Κομίνης Μ. Μουσούρου 55 Μετς Παγκρατι τηλ.7012213 Πανελλήνιος Αγορά Σταδίου 9 ΤΗΛ.3230684 ΚΑΖΟΣ ΑΕ Σταδίου 30,μέσα στή Στοά Κοραή ΤΗΛ.3223347 , Λυκογιάννης Ηφαίστoυ 32 Πλατεία Αβυσσηνίας, τηλ.3212528 ΚΑΤΡΑΝΤΖΟΣ Λεωφ.Κηφισίας 135 τηλ.6927354 Χοντρά πουλόβερ έχει ο Α.ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Χρ.Λαδά 7,Α' όροφος(9-2)τηλ.3238240. DUBBING τού Αμερικανικού στρατού βρήκα στού Αποστολίδη,Πεσμαζόγλου 8 τηλ.3242548,3239912.Θα υπάρχει όμως φαντάζομαι σε όλα τα καταστήματα ειδών κυνηγιού.
Σημείωση 2010 Στέφου : νεώτερη λίστα καταστημάτων υπάρχει στο http://wiki.3oan.gr/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%AE%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1_%CE%B1%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AC%CF%82_%CE%B5%CE%BE%CE%BF%CF%80%CE%BB%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%BF%CF%8D
Θα συμπλήρωνα σκούρα γυαλιά χιονιού, αλλά αναμένω μιά πιό σύγχρονη λίστα από τους σημερινούς έμπειρους !!!